Kemankeş Nedir?
Okçuluk, çok eski zamanlardan beri Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Tarihsel açıdan incelendiğinde okçuluğu Türkler kadar benimseyen ve ona önem veren bir topluluk olmadığı dikkat çeker. Hakanların tahta otururken elinde ok ve yay tutması gücü temsil ettiğini gösterir. Para ve resmi mühürlerde ok ve yay resimlerine yer verilmesi ise devleti simgeleyen bir unsur olduğuna işaret eder. İlk Türk devletlerinde başlayan bu ilgi Osmanlı zamanında daha da artar. Öyle ki 16. yüzyılda ateşli silahların popülerleşmesi bile okçuğun kültürel öneminin azalmasına sebep olmaz. Günümüzde bir spor dalı olarak okçuluğa olan ilgi ise hâlâ devam eder. Bu amaçla sporcular kemankeş yayı gibi geleneksel araçların yanı sıra modern okçuluk gereçlerini de kullanılır.
Kemankeş Nedir?
"Kemankeş ne demek?” özellikle okçuluk sporuyla yeni ilgilenenlerin sıklıkla sorduğu bir sorudur. Bu kelime keman (yay) ve keş (çeken) kelimelerinin birleşiminden oluşur ve yay çekenlere yani okçulara verilen bir isimdir. Kemankeşlik ise Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan bir okçuluk sporudur.
Ateşli silahlardan önce Osmanlı’nın askeri gücü ok, zenbereç kılıç ve hançer ile desteklenir. Bu dönemde daha da önemli olan kemankeşler, rekor kırdıkları zaman padişah tarafından ödüllendirilirler. Devletin desteklediği kemankeşlik sporu Havandelen Solak Bali, Tozkoparan İskender, Sadrazam Kara Mustafa Paşa gibi tanınmış okçuların çıkmasını sağlar. Kimi sporcular 1275 gez (800-850 metre) mesafelere atış yaparak kırılması güç rekorlara imza atar.
Kemankeş Kara Mustafa Kimdir?
Kemankeş Kara Mustafa Avlonya’da doğdu ve küçük yaşta İstanbul’a getirildi. Yeniçeri Ocağı’nda Kara Hasan Ağa tarafından yetiştirildi ve zaman içinde yükselerek yeniçeri ağası oldu. Okçuluktaki yeteneğinden dolayı "Kemankeş” ve "Kara” lakaplarıyla anılmaya başlandı. Revan seferindeki başarılarından dolayı kaptan-ı deryâlığa getirildi. Daha sonra kaptan-ı deryâlığa ilâveten sadâret kaymakamı görevini de üstlendi.
IV. Murad’ın son yıllarında ve Padişah İbrahim’in ilk yıllarını kapsayan 23 Aralık 1638 - 31 Ocak 1644 tarihleri arasında beş yıldan fazla sadrazamlık yaptı. Donanma için yeni kadırgalar hazırlatırken devlet gelirlerini artırmak amacıyla çeşitli ekonomik düzenlemeler de yaptı. Bunların dışında çeşitli seferlere katıldı ve hayır işleriyle uğraştı. Rakiplerini saf dışı bırakabilmek için kapıkulu askerlerini isyana teşvik etti. Sultan İbrahim bu girişimi öğrenince Kemankeş Mustafa Paşa’yı 1644’de sadrazamlıktan azletti ve idam edilmesine karar verdi.