Okçulukta Libre Nedir? Kaç Librelik Yay Kullanmalısınız?
08-07-2022
11:31
Okçuluk sporu bizim ata sporumuz. Ancak bugün kullanılan bazı terimler okçuluğa başlayanlara çok yabancı geliyor olabilir. Sadak, yelek, pin, kiriş derken, gündelik hayatta nadir kullandığımızın da ötesinde, hiç kullanmadığımız kelimeler oldukça geniş yer kaplıyor okçuluk literatüründe. Peki, okçulukta libre nedir? Libre de o yabancı olduğumuz terimlerden biri ve diğer terimlerde olduğu gibi bu konuda da birçok hatalı bilgi piyasada dolanmaktayken, bu konuya bir netlik kazandırmamak olmazdı. Diğer kelimeleri öğrenmek için de bu sözlüğü kullanmamak olmazdı :)
Okçulukta libre, yayın sertliğini veya gücünü ifade etmek için kullandığımız bir birimdir. Aslında libre, bir kütle birimi olduğu için sertlik veya güç birimi olmadığından bir karışıklık da yaratmaktadır. Libre, kilogramın yüzde kırk beşine denk gelen bir kütle birimidir. Yani bir kütle 100 libre olarak veya 45 kg olarak ifade edilebilir.
Kilogram, Uluslararası Birimler Sistemine dahilken, libre İmparatorluk Birimine dahil olarak İngiltere kökenlidir. İlginç bir bilgi olarak, bugün ülke çapında kullanan nadir ülkelerin başında İngiltere değil Amerika gelmektedir. İngilizce karşılığı ise pound olarak ifade edilir ve para birimi Sterline ön ek olarak veya kısaltmada direkt olarak da kullanımdadır. Bu konu giderek uzayacağından biz işin özüne, libreye ve okçuluğa dönelim :)
Okçulukta libreyle bağıntılı kullanılan birimlerden biri de inçtir. Libreyle aynı kökenlere sahip uzunluk birimi inç, 2.54 cm'ye denk gelmektedir. Bir yayın sertliğini ifade ederken uluslararası yerleşmiş standartlara bağlı kalarak, yayın kabzasının en iç noktasından kirişin gerildiği 28 inç mesafede yayı gerili tutmak için uygulanan kuvvete işaret ederiz. Bu sebeple yayın sertlik birimi olarak örneğin 28 inç mesafede 30 Libre gibi bir uzun aktarım yerine kısaca 30 libre deriz. # işareti de libre ifade ederken kullanılır çünkü # işareti pound yerine geçer. İnç yerine de " işaretinin kullanımı yaygındır.
28 inç mesafede gerili 30 libre kütlede bir yay için:
30# @28"
30 Lb veya 30 Lbs
30 Libre
gibi ifadeler yaygın olarak kullanılır.
Daha sert bir yay, daha iyi bir yay gibi genel bir yanılgı mevcuttur. Bir yayın yüksek sertliklerde olması genellikle başlangıç seviyesindeki okçuları büyüler. Daha doğrusu, sadece onları büyüler. Çünkü temelde bilinmelidir ki, bir yayın sert olması, okun çıkış hızının artacağı veya onunla kişinin daha iyi atış yapacağının garantisi asla değildir. Yay seçiminde sertlik bilgisi elbette çok önemlidir, ancak amacımızı sorgudan geçirmeliyiz. Amaç ister makaralı bir yayla avcılık yapmak, ister olimpiyatlarda 70 metreden hep 10 atmak, ister de geleneksel bir yayla menzil atışı yapmak olsun -burada vurgulanması gereken şy şudur ki, üçü de çok farklı amaçlardır- okçulukta her zaman çok rahat gerilebilen, yumuşak bir yayla başlayıp teknik oturtulmalı, sonra arzulanan yöne doğru kayılmalıdır. Bu sebeple yayın ne kadar sert olduğuyla veya okun ne kadar menzile gittiğiyle değil, keyifli bir atışı kaç kere yapabileceğinizle ilgilenmeye odaklanın.
Librenin ne olduğunu anladıktan sonra, sıra geliyor bunun okçuluktaki karşılığına. 30 librelik bir yay mı, yoksa 50 librelik bir yay mı kullanmalı? Bunu sözel olarak aktarmak pek de kolay değildir. Pratik bir yaklaşımla libreyi duyunca kilonun yarısı olarak düşünebiliriz. Ancak bu bilgi de işimize yaramaz çünkü hiç kimse belli bir kütleyi belli bir mesafede çekili tutmanın ne demek olduğuyla ilgili bir referansa sahip olmadığı için, bu bilgi havada kalır. En iyisi, her zaman olduğu gibi konunun uzmanlarından, eğitmenlerden destek almaktır. Burada işin içine tecrübeyle birlikte birçok değerlendirme girmektedir: Kilo, boy, yaş, cinsiyet, amaç vs. Amaç konusunu sona bırakmak gerekirse, yeni başlayanlarda boy ve kiloyla birlikte okçuluğa fayda sağlayan, yüksek sertlikleri çekmeye yarayan kas kütlesi de orantılı şekilde artmaktadır. Cinsiyete bağlı olarak, aynı boy ve kilodaki bireylerde kas kütlesinin farkı görülebilmektedir. Dolayısıyla başlangıçta eğitmen eşliğinde verilebilecek bir kararla ilerlemek en sağlıklısıdır. Başlangıçta gereğinden hafif bir yay almanın "hata"sı, gereğinden sert bir yay almanın cezasından çok ama çok daha hafiftir. Dolayısıyla Tunç Okçuluk olarak bizlerin bilgi ve tecrübesinden faydalanarak yönlendirmelerimize uymanız, çevrenizde eğitim veren bir kuruluşa gitmeniz, başlangıçta yapacağınız hataları yok etmeniz için en doğrusu olacaktır.
Okçulukta ilk hedef, diğer sporlarda da olduğu gibi öncelikle sporu emniyetli ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmektir. Faaliyet boyunca zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak sporcu zarar bir yana, sadece fayda görmelidir. Diğer türlü yaptığımız faaliyet spor değil, cahilce bir uğraş olacaktır. "Daha yüksek sertliklerde yay çekebilirim" mantığıyla yaşanacak sakatlığın da, bir ok attıktan sonra titreyen ve ikinci üçüncü okun karizmasını yerle bir eden bir zayıflığın da kimseye bir faydası olmayacaktır. Her fırsatta belirtmekten keyif aldığımız gibi, "iyi bir okçu" kullandığı yayın sertliği ne olursa olsun tekniği bozulmayan okçudur. Doğru libre aralığını anlamak için, alacağınız yayı eğer deneme şansınız varsa 10 kere yavaşça ve yayı havaya kaldırma ihtiyacı hissetmeden gerip yine yavaşça eski konumuna getirmek olacaktır. Okçulukta önemli olan birinci okun gittiği yer değil, onuncu, otuzuncu, yüzüncü okun da aynı yere gidebileceğinden emin olmaktır.
Bir referans vermek amacıyla, minimum ve maksimum değer aralıkları olarak:
Çocuklar için: 10-25 Lbs
Erkek Yetişkinler için: 25-50 Lbs
Kadın Yetişkinler için: 25-40 Lbs
veya bir grafikle anlatılacak olsa, yeni başlayan bireylerin kas gelişimine, boyuna ve cinsiyetine göre elbette değişmek koşuluyla, basitçe şöyle açıklanabilir:
Bir kişinin kullanması 'gereken' tek bir 'doğru' sertlik değerinden bahsetmek mümkün değildir. Geleneksel, klasik ve makaralı yayların kendi içlerinde bile değişebilen form farkları da işin içine girince, bu konuda doğru sertlik belirtmek çok zordur. Bu sebeple 30-35 Lbs gibi bir ifade görünce şaşırmayın çünkü 31 libreyle 34 libre arasındaki fark, hissedilmesi çok zor bir farktır. Yine ve kesinlikle vurgulamak isteriz ki, kaç librelik yay kullanacağınız konusunda işinin ehli eğitmenlerden destek almanızı tavsiye ederiz.
Bununla birlikte, başlangıçtan sonra elbette amaca yönelik olarak kaslarımızı da istediğimiz değişikliğe adapte etmeye odaklanmalıyız. Menzil atmak isteyen bir okçunun 30 librelik bir yayda pratik yapması bir noktadan sonra hatalı olacaktır. Vücudumuzu gereksiz zorlamadan, tekniğimizden feragat etmeden aktive olan kasları geliştirmek en doğrusudur. Diğer tüm konularda olduğu gibi, satış danışmanlarımız sizlere en doğru libre seçimi konusunda destek olmak üzere hazırdır. Diğer tüm blog yazılarımıza göz atmak için tıklayın!
Okçulukta Libre Nedir?
Okçulukta libre, yayın sertliğini veya gücünü ifade etmek için kullandığımız bir birimdir. Aslında libre, bir kütle birimi olduğu için sertlik veya güç birimi olmadığından bir karışıklık da yaratmaktadır. Libre, kilogramın yüzde kırk beşine denk gelen bir kütle birimidir. Yani bir kütle 100 libre olarak veya 45 kg olarak ifade edilebilir.
Kilogram, Uluslararası Birimler Sistemine dahilken, libre İmparatorluk Birimine dahil olarak İngiltere kökenlidir. İlginç bir bilgi olarak, bugün ülke çapında kullanan nadir ülkelerin başında İngiltere değil Amerika gelmektedir. İngilizce karşılığı ise pound olarak ifade edilir ve para birimi Sterline ön ek olarak veya kısaltmada direkt olarak da kullanımdadır. Bu konu giderek uzayacağından biz işin özüne, libreye ve okçuluğa dönelim :)
Okçulukta libreyle bağıntılı kullanılan birimlerden biri de inçtir. Libreyle aynı kökenlere sahip uzunluk birimi inç, 2.54 cm'ye denk gelmektedir. Bir yayın sertliğini ifade ederken uluslararası yerleşmiş standartlara bağlı kalarak, yayın kabzasının en iç noktasından kirişin gerildiği 28 inç mesafede yayı gerili tutmak için uygulanan kuvvete işaret ederiz. Bu sebeple yayın sertlik birimi olarak örneğin 28 inç mesafede 30 Libre gibi bir uzun aktarım yerine kısaca 30 libre deriz. # işareti de libre ifade ederken kullanılır çünkü # işareti pound yerine geçer. İnç yerine de " işaretinin kullanımı yaygındır.
28 inç mesafede gerili 30 libre kütlede bir yay için:
30# @28"
30 Lb veya 30 Lbs
30 Libre
gibi ifadeler yaygın olarak kullanılır.
Daha sert bir yay, daha iyi bir yay gibi genel bir yanılgı mevcuttur. Bir yayın yüksek sertliklerde olması genellikle başlangıç seviyesindeki okçuları büyüler. Daha doğrusu, sadece onları büyüler. Çünkü temelde bilinmelidir ki, bir yayın sert olması, okun çıkış hızının artacağı veya onunla kişinin daha iyi atış yapacağının garantisi asla değildir. Yay seçiminde sertlik bilgisi elbette çok önemlidir, ancak amacımızı sorgudan geçirmeliyiz. Amaç ister makaralı bir yayla avcılık yapmak, ister olimpiyatlarda 70 metreden hep 10 atmak, ister de geleneksel bir yayla menzil atışı yapmak olsun -burada vurgulanması gereken şy şudur ki, üçü de çok farklı amaçlardır- okçulukta her zaman çok rahat gerilebilen, yumuşak bir yayla başlayıp teknik oturtulmalı, sonra arzulanan yöne doğru kayılmalıdır. Bu sebeple yayın ne kadar sert olduğuyla veya okun ne kadar menzile gittiğiyle değil, keyifli bir atışı kaç kere yapabileceğinizle ilgilenmeye odaklanın.
Kaç Librelik Yay Kullanmalısınız?
Librenin ne olduğunu anladıktan sonra, sıra geliyor bunun okçuluktaki karşılığına. 30 librelik bir yay mı, yoksa 50 librelik bir yay mı kullanmalı? Bunu sözel olarak aktarmak pek de kolay değildir. Pratik bir yaklaşımla libreyi duyunca kilonun yarısı olarak düşünebiliriz. Ancak bu bilgi de işimize yaramaz çünkü hiç kimse belli bir kütleyi belli bir mesafede çekili tutmanın ne demek olduğuyla ilgili bir referansa sahip olmadığı için, bu bilgi havada kalır. En iyisi, her zaman olduğu gibi konunun uzmanlarından, eğitmenlerden destek almaktır. Burada işin içine tecrübeyle birlikte birçok değerlendirme girmektedir: Kilo, boy, yaş, cinsiyet, amaç vs. Amaç konusunu sona bırakmak gerekirse, yeni başlayanlarda boy ve kiloyla birlikte okçuluğa fayda sağlayan, yüksek sertlikleri çekmeye yarayan kas kütlesi de orantılı şekilde artmaktadır. Cinsiyete bağlı olarak, aynı boy ve kilodaki bireylerde kas kütlesinin farkı görülebilmektedir. Dolayısıyla başlangıçta eğitmen eşliğinde verilebilecek bir kararla ilerlemek en sağlıklısıdır. Başlangıçta gereğinden hafif bir yay almanın "hata"sı, gereğinden sert bir yay almanın cezasından çok ama çok daha hafiftir. Dolayısıyla Tunç Okçuluk olarak bizlerin bilgi ve tecrübesinden faydalanarak yönlendirmelerimize uymanız, çevrenizde eğitim veren bir kuruluşa gitmeniz, başlangıçta yapacağınız hataları yok etmeniz için en doğrusu olacaktır.
Okçulukta ilk hedef, diğer sporlarda da olduğu gibi öncelikle sporu emniyetli ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmektir. Faaliyet boyunca zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak sporcu zarar bir yana, sadece fayda görmelidir. Diğer türlü yaptığımız faaliyet spor değil, cahilce bir uğraş olacaktır. "Daha yüksek sertliklerde yay çekebilirim" mantığıyla yaşanacak sakatlığın da, bir ok attıktan sonra titreyen ve ikinci üçüncü okun karizmasını yerle bir eden bir zayıflığın da kimseye bir faydası olmayacaktır. Her fırsatta belirtmekten keyif aldığımız gibi, "iyi bir okçu" kullandığı yayın sertliği ne olursa olsun tekniği bozulmayan okçudur. Doğru libre aralığını anlamak için, alacağınız yayı eğer deneme şansınız varsa 10 kere yavaşça ve yayı havaya kaldırma ihtiyacı hissetmeden gerip yine yavaşça eski konumuna getirmek olacaktır. Okçulukta önemli olan birinci okun gittiği yer değil, onuncu, otuzuncu, yüzüncü okun da aynı yere gidebileceğinden emin olmaktır.
Bir referans vermek amacıyla, minimum ve maksimum değer aralıkları olarak:
Çocuklar için: 10-25 Lbs
Erkek Yetişkinler için: 25-50 Lbs
Kadın Yetişkinler için: 25-40 Lbs
veya bir grafikle anlatılacak olsa, yeni başlayan bireylerin kas gelişimine, boyuna ve cinsiyetine göre elbette değişmek koşuluyla, basitçe şöyle açıklanabilir:
Bir kişinin kullanması 'gereken' tek bir 'doğru' sertlik değerinden bahsetmek mümkün değildir. Geleneksel, klasik ve makaralı yayların kendi içlerinde bile değişebilen form farkları da işin içine girince, bu konuda doğru sertlik belirtmek çok zordur. Bu sebeple 30-35 Lbs gibi bir ifade görünce şaşırmayın çünkü 31 libreyle 34 libre arasındaki fark, hissedilmesi çok zor bir farktır. Yine ve kesinlikle vurgulamak isteriz ki, kaç librelik yay kullanacağınız konusunda işinin ehli eğitmenlerden destek almanızı tavsiye ederiz.
Bununla birlikte, başlangıçtan sonra elbette amaca yönelik olarak kaslarımızı da istediğimiz değişikliğe adapte etmeye odaklanmalıyız. Menzil atmak isteyen bir okçunun 30 librelik bir yayda pratik yapması bir noktadan sonra hatalı olacaktır. Vücudumuzu gereksiz zorlamadan, tekniğimizden feragat etmeden aktive olan kasları geliştirmek en doğrusudur. Diğer tüm konularda olduğu gibi, satış danışmanlarımız sizlere en doğru libre seçimi konusunda destek olmak üzere hazırdır. Diğer tüm blog yazılarımıza göz atmak için tıklayın!